Dịch thơ

Không còn mượn lời chinh phụ như hai bài Yên Ca Hành, Thiện Tai Hành của Tào Phi mang tính hiện thực. Đó là hiện thực của một chiều thu đông lạnh lẽo chốn sa trường, trong cảnh thiếu thốn nơi hoang vắng. Trong bầu không khí hiu hắt lúc chiều tàn ấy, nỗi cô quạnh và lạc lõng lại trỗi dậy, trong tâm trạng của kẻ tha hương. "Yên ca hành" xây dựng hình ảnh của người chinh phu lưu lạc không nhà, và

Hà Thủy Nguyên dịch Ráng hồng khuất vầng dương Cầu vồng trời cao buông Rào rào hang suối tuôn Ào ào cây lá rụng Chim lẻ lạc bầy rồi Điệu buồn ám tầng mây Trăng hết tròn lại khuyết Hoa chẳng nở hai lần Xưa nay đều vậy cả Ôi biết nói gì đây. *Bản Hán Việt: Đan hà tế nhật, Thái hồng thuỳ thiên. Cốc thuỷ sàn sàn, Mộc lạc phiên phiên. Cô cầm thất quần, Bi minh vân gian. Nguyệt doanh tắc xung,

Bản dịch của Hà Thủy Nguyên Mở bung ô giấy dầu, lẻ bước Phảng phất nơi xa ngái, vời vợi Hiu hắt trắng ngõ mưa rơi Ta mong mỏi ngóng chờ Một dáng hình như đóa đinh hương Nàng tựa như tủi lại như hờn. Nàng đấy ư Dung nhan nàng dáng vẻ đinh hương Hương thơm nàng ngát vẻ đinh hương U sầu nàng đượm dáng đinh hương Tủi hờn nơi ngõ mưa Lại phảng phất nhớ thương. Nàng phảng phất nơi mưa trắng

Hôm qua mình dịch Yên ca hành bài Thu phong của Tào Phi, rồi chợt nhớ ra bài Bắc phong hành của Lý Bạch, cũng là thể tài chinh phụ. Bài này có mấy bản dịch, nhưng các bản dịch đều biến bài hành này thành nhịp điệu thơ thất ngôn, làm sai đi tính hiện thực khắc nghiệt của bài thơ. Vẻ đẹp của bài thơ không phải ở câu thơ chau chuốt bóng bẩy theo lối Đường thi phổ biến, mà là nỗi

Sông xanh hòa điệu thủy lưu Dưới mắt tôi Gió nam ùa lồng lộng Cao trên trời Lớp lớp mây bạc nổi trôi Mỗi trái tim đập nhịp hoan ca sáng tháng Năm rực rỡ Ngập tràn lạc thú: Thế rồi vạn vật cũng lụi tàn Suối sông ngừng chảy Gió ngừng thổi Mây ngừng trôi Tim ngừng đập Vì vạn vật tới lúc tàn lụi Vạn vật lụi tàn Mùa xuân nào quay lại Ôi, hư vô! Cái chết đợi rồi Kìa! Bạn bè

Người đời khen thơ Tào Thực, nhưng với mình tài thơ của Thực không thể so với Phi: So về tình không lai láng bằng, so về hình ảnh thơ không đẹp đẽ bằng, so về thủ pháp để lại cho đời sau cũng còn thua xa. Có lẽ người ta yêu thích thơ Tào Thực chỉ vì ông này thường ngày thích rượu chè với các văn nhân, chứ không đau đáu đại nghiệp như Tào Phi. “Tam quốc diễn nghĩa” chê bai Tào

  Điều tiếng ấy nào phải đâu tội lỗi Thị phi kia nào đâu lẽ công bằng Cạm bẫy nhan sắc đều nghi hoặc Cánh quạ kia chao liệng đắm trời xanh Nàng tuyệt đẹp, và những lời phỉ báng Càng tôn thêm vẻ tuyệt diệu muôn đời Quằn quại nỗi đau, tình yêu say đắm Kìa nàng hiển hiện tinh khôi. Nàng đi qua những vất vả ngày xanh Nào những tấn công, nào là chiến thắng Những lời tụng ca đều dần vô

Tầm phương bất giác tuý lưu hà, Ỷ thụ trầm miên nhật dĩ tà. Khách tán tửu tỉnh thâm dạ hậu, Cánh trì hồng chúc thưởng tàn hoa. *Bản dịch của mình: Say ánh chiều tà bãi cỏ thơm Tựa cây chìm bóng giấc hoàng hôn Nửa đêm sực tỉnh người đâu tá Đuốc rọi tàn hoa bước cô đơn.” --------- Đang viết Thiên địa phong trần Tập 2, chợt nổi hứng dịch bài thơ này!   Hà Thủy Nguyên dịch

(Chán quá, lôi thơ Omar Khayyam ra dịch) Hãy đến, tràn cung mây, nơi ngọn lửa xuân tươi Tấm áo choàng đông vương hận tuột rồi Hỡi chim thời gian nào tung cánh Và chim đà bay bổng trên trời Bản tiếng Anh của Edward FitzGerald: Come, fill the cup, and in the fire of spring Your winter garment of repentance fling. The bird of time has but a little way To flutter - and the bird is on the wing. Hà Thủy Nguyên dịch

  Mi là ai? tôi thốt lên dưới làn mưa mềm mại Mà, lạ lùng sao, trả lời dùm tôi, như chuyển ngữ: Tôi là Bài thơ của Đất, lời mưa cất tiếng, Tôi bất diệt êm ái vùng lên từ đất và biển sâu không đáy Hướng tới thiên đường, khởi nguyên, hư ảnh, dù đổi thay, đều thế cả Tôi hạ phàm gột rửa những cơn gió nam khô hạn, những hạt nguyên tử, những phong trần thế gian, Và thăm thẳm bên